معرفی 10 ارز دیجیتال به غیر از بیت کوین
معرفی 10 ارز دیجیتال به غیر از بیت کوین
در این مقاله به معرفی 10 ارز دیجیتال به غیر از بیت کوین میپردازیم اما همان گونه که میدانیم ، بیتکوین فقط یک پیشگام نبوده است که موجی از ارزهای دیجیتال ساختهشده بر روی یک شبکه همتا به همتای (peer-to-peer) فاقد مرکز را آغاز کند. بلکه بیتکوین عملا به استانداردی برای ارزهای دیجیتال تبدیل شده است و الهامبخش دنبالهروها و نسخههای بعدی زیادی بوده است.
یک ارز دیجیتال به طور کلی پول مجازی یا دیجیتال است که شکل توکن یا coin (سکه) به خود میگیرد.
علاوه بر این، حوزه ارزهای دیجیتال در یک دههای که از عمر آن میگذرد گسترش فراوانی پیدا کرده است و ممکن است همین فردا یک ارز دیجیتال جدید وارد بازار شود.
بیتکوین از نظر سرمایهگذاری، تعداد کاربرها و محبوبیت همچنان در مقام اول ارزهای دیجیتال قرار دارد.
ارزهای مجازی مثل اتریوم و XRP که بیشتر برای راه حلهای تجاری به کار گرفته میشوند هم رواج پیدا کردهاند.
بعضی از آلتکوینها به دلیل ویژگیهای استثنایی و پیشرفتهای که دارند بر بیتکوین ترجیح داده شدهاند.
ارزهای دیجیتال چه هستند؟
قبل از اینکه بعضی از جایگزینهای بیتکوین را بررسی کنیم اجازه بدهید عبارتهایی مثل ارز دیجیتال و آلتکوین را تعریف کنیم. یک ارز دیجیتال به طور کلی پول مجازی یا دیجیتال است که شکل توکن یا coin (سکه) به خود میگیرد. اگرچه بعضی از ارزهای دیجیتال با استفاده کارتهای اعتباری یا پروژههایی دیگر وارد دنیای واقعی شدهاند ولی بیشتر آنها همچنان غیرقابللمس هستند.
کلمه cryptocurrency یا همان ارز دیجیتال از دو بخش crypto و currency (ارز) تشکیل شده است. crypto به رمزنگاری (cryptography) پیچیده اشاره میکند که امکان ایجاد و پردازش ارزهای دیجیتال و تراکنشهای آنها در یک سیستم فاقد مرکز را فراهم میکند. در کنار ویژگی مهم رمزنگاری در این ارزها یک تعهد مشترک به فاقد مرکز بودن در بین آنها وجود دارد. ارزهای دیجیتال معمولاً به عنوان کد توسط تیمهایی ایجاد میشوند که مکانیسمهایی برای نشر (اغلب، البته نه همیشه، از طریق فرایندی به اسم «استخراج» یا mining) و کنترل را در این کدها جاسازی میکنند.
ارزهای دیجیتال تقریبا همیشه به صورتی طراحی شدهاند که از دستکاری و کنترل دولتها آزاد باشند، اگرچه با افزایش محبوبیت آنها این بعد حیاتی از این صنعت مورد انتقادهای فراوانی قرار گرفته است. به طور کلی به ارزهایی که بعد از بیتکوین به وجود آمدند آلتکوین (altcoin) میگویند که همیشه تلاش کردهاند خود را به عنوان نسخهای اصلاحشده و بهبودیافته از بیتکوین معرفی کنند. اگرچه استخراج کردن بعضی از این ارزهای دیجیتال از بیتکوین آسانتر است ولی استفاده از آنها دارای ریسک بیشتری است، از جمله ریسک میزان پایینتری از نقدینگی، پذیرش و حفظ ارزش.
در ادامه بعضی از ارزهای دیجیتال به جز بیتکوین را بررسی میکنیم. اول باید عنوان کنیم که فهرستی این چنینی قطعا فهرستی جامع نیست. از دلایل مهم این موضوع این است که تا ژانویه ???? بیش از ???? ارز دیجیتال وجود داشتهاند، و بسیاری از این توکنها یا سکهها از محبوبیت زیادی در بین حامیان و سرمایهگذاران خود برخوردار هستند (هر چند در بعضی موارد تعداد آنها کم است).
علاوه بر این، حوزه ارزهای دیجیتال همیشه در حال گسترش بوده است و ممکن است همین فردا یک ارز جدید وارد بازار شود. اگرچه بیتکوین عمدتا به عنوان پیشدرآمد ارزهای دیجیتال شناخته میشود ولی تحلیلگرها رویکردهای زیادی را برای ارزیابی توکنهایی به جز بیتکوین اتخاذ کردهاند. برای مثال آنها اهمیت زیادی برای ردهبندی سکهها بر اساس ارزش بازار (market cap) قائل هستند. ما این فاکتور را مد نظر قرار دادهایم ولی دلایل دیگری هم وجود دارد که چرا یک توکن دیجیتال میتواند در این فهرست قرار بگیرد.
?. اتریوم (Ethereum (ETH))
اتریوم، اولین جایگزین بیتکوین در فهرست ما یک پلتفرم نرمافزاری فاقد مرکز است که ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و برنامههای فاقد مرکز (Decentralized Applications (DApps)) را بدون هرگونه وقفه، کلاهبرداری یا کنترل و مداخله یک طرف سوم فراهم میکند. برنامههای اتریوم بر روی توکن رمزنگاریشده مخصوص همین پلتفرم، یعنی اتر، اجرا میشوند. توسعهدهندهها از اتریوم برای اجرای برنامههای خاص استفاده میکنند و حالا سرمایهگذارها به دنبال خرید دیگر ارزهای دیجیتال با استفاده از اتر هستند. اتر، که در سال ???? شروع شد، در حال حاضر دومین ارز دیجیتال بزرگ بعد از بیتکوین است، اگرچه فاصله زیادی بین آنها وجود دارد. تا ژانویه ???? ارزش بازار اتر تقریبا یک دهم بیتکوین است.
در سال ???? اتریوم یک پیشفروش را به اجرا گذاشت که استقبال بسیار زیادی از آن شد؛ این موضوع به آغاز عصر عرضه کد اولیه (initial code offering یا ICO) کمک کرد. بر اساس ادعای اتریوم از این پلفرم میتوان برای «کدگذاری کردن، مرکززدایی کردن، ایمن کردن و داد و ستد کردن هر چیزی استفاده کرد». بعد از حمله به DAO در سال ????، اتریوم به دو بخش اتریوم و اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic (ETC)) تقسیم شد. تا ? ژانویه ???? اتریوم دارای ارزش بازار ??.? میلیارد دلار و ???.??.? دلار در هر توکن بوده است.
?. ریپل (Ripple (XRP))
ریپل یک شبکه تسویه جهانی است که امکان پرداختهای فوری، مطمئن و کمهزینه بینالمللی را فراهم کرده است. ریپل که در سال ???? آغاز شد «بانکها را قادر میسازد تا پرداختهای بینالمللی را با شفافیتی کامل و هزینهای پایین انجام دهند». منحصربهفرد بودن دفتر کل ریپل این است که به استخراج کردن نیازی ندارد. در واقع تمام توکنهای ریپل قبل از آغاز به کار آن استخراج شده بودند، به این معنی که خبری از اتشار ریپل جدید نیست، بلکه فقط عرضه و نقل و انتقال ریپل از بازار تقاضا انجام میشود. این تفاوت اصلی ریپل با بیتکوین و دیگر آلتکوینها است. چون ساختار ریپل به شکلی است که به استخراج کردن نیازی ندارد، به قدرت محاسباتی چندانی نیاز ندارد و تأخیر در شبکه را به حداقل میرساند.
تاکنون ریپل به موفقیت تجاری مد نظر دست یافته است؛ این ارز همچنان یکی از جذابترین ارزهای دیجیتال در بین مؤسسات مالی سنتی است که به دنبال ایجاد انقلاب در پرداختهای بینالمللی هستند. همچنین ریپل از نظر ارزش بازار سومین ارز دیجیتال در جهان است. تا ? ژانویه ????، ریپل دارای market به ارزش ?.? میلیارد دلار و ?.??.? دلار در هر توکن بوده است.
?. لیتکوین (Litecoin (LTC))
لیتکوین که در سال ???? آغاز شد از اولین ارزهای دیجیتال است که در مسیر بیتکوین قدم گذاشت و اغلب از آن به عنوان «نقره در برابر طلای بیتکوین» یاد شده است. این ارز توسط چارلی لی (Charlie Lee) از فارغالتحصیلان MIT و مهندس سابق گوگل طراحی شد. لیتکوین بر مبنای یک شبکه پرداخت منبع باز (open-source) جهانی است که هیچ مرجع مرکزی آن را کنترل نمیکند و از «scrypt» برای تضمین فعالیت خود استفاده میکند. اگرچه لیتکوین از بسیاری جهات شبیه لیتکوین است ولی سرعت تولید بلوک بیشتری دارد و در نتیجه زمان تأیید تراکنش در آن بالاتر است. علاوه بر توسعهدهندهها، تاجران هم در حال پذیرفتن لیتکوین هستند. تا ? ژانویه ???? لیتکوین دارای ارزش بازار ?.? میلیارد دلار و ??.?? دلار در ازای هر توکن بوده است، که آن را به ششمین ارز دیجیتال در جهان تبدیل کرده است.
?. تثر (Tether (USDT))
تثر اولین و محبوبترین گروه ارزهای دیجیتال موسوم به stablecoins است، ارزهایی که میخواهند ارزش بازار خود را در یک ارز یا نقطه مبنای خارجی تثبیت کنند تا از طریق باعث کاهش نوسانات شوند. چون بیشتر ارزهای دیجیتال، حتی بیتکوین، دورههای متعددی از نوسانات چشمگیری را تجربه کردهاند، تثر و دیگر stablecoins تلاش دارند نوسانات قیمت را کاهش دهند تا کاربرانی که بیشتر محتاط هستند را به خود جذب کنند.
تثر که در سال ???? شروع شد خود را به عنوان «یک پلتفرم مبتنی بر بلاکچین» توصیف میکند که «برای تسهیل استفاده از ارزهای بیپشوانه به شیوهای دیجیتال طراحی است». این ارز به افراد اجازه میدهد تا از شبکه بلاکچین و فناوریهای مرتبط برای انجام تراکنشهای ارزهای سنتی و در عین حال به حداقل رساندن نوسانات و پیچیدگی موجود در ارزهای دیجیتال استفاده کنند». تا ? ژانویه ????، تثر چهارمین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار بود، با market ?.? میلیارد دلار و ?.??.?? دلار در هر توکن.
?. بیتکوین کش (Bitcoin Cash (BCH))
بیتکوین کش جایگاه ویژهای در تاریخ آلکوینها دارد چون از اولین و موفقترین انشعابات سخت (hard forks) بیتکوین است. در جهان ارز دیجیتال، یک انشعاب در نتیجه بحثها و اختلافات بین توسعهدهندهها و استخراجکنندهها اتفاق میافتد. به علت ماهیت فاقد مرکز ارزهای دیجیتال، تغییرات گسترده در کد زیربنایی توکن یا سکه مد نظر باید بر اساس یک توافق صورت بگیرد؛ مکانیسم لازم برای این فرایند بستگی به ارز دیجیتال دارد.
وقتی گروههای مختلف نمیتوانند به توافق برسند ارز دیجیتال بعضی وقتها تقسیم میشود، که در آن ارز اصلی به کد اصلی وفادار میماند و ارز دیگر با کپیبرداری از آن به عنوان یک نسخه جدید و تغییراتی کامل در کد آن وارد عمل می شود. بیتکوین کش در نتیجه یکی از این تقسیمها در آگوست ???? شروع به کار کرد. بحث و اختلافی که منجر به ایجاد بیتکوین کش شد به مسئله مقیاسپذیری (scalability) مربوط میشد؛ شبکه بیتکوین محدودیت سفت و سختی بر روی اندازه بلوکها اعمال کرده است: ? مگابایت. بیتکوین کش اندازه بلوک را از ? مگابایت به ? مگابایت افزایش میدهد، با این ایده که بلوکهای بزرگتر منجر به سرعت بخشیدن به زمان تراکنش میشود. از تغییرات دیگر در این ارز حذف پروتکل Segregated Witness است که فضای بلوک را تحت تأثیر قرار میدهد. تا ژانویه ???? بیتکوین کش دارای ارزش بازار ?.? میلیارد دلار و ارز توکن آن ???.??.?? دلار بوده است.
?. لیبرا (Libra (LIBRA))
یکی از هیجانانگیزترین ارزهای دیجیتال لیبرا است که تا ژانویه ???? هنوز منتشر نشده است. در اواسط ???? شایعه شد که فیسبوک، غول شبکههای اجتماعی، در حال توسعه ارز دیجیتال خود است. با توجه به گسترش فیسبوک در سراسر جهان و پتانسیل حجم بالای تبادلات در این پلتفرم، دنیای ارز دیجیتال مدتها است حدس میزند که این پلتفرم ممکن است توکن مخصوص خود را منتشر کند.
در ?? ژوئن ???? شایعهها تأیید شد و فیسبوک گزارش لیبرا را منتشر کرد. زمان احتمالی انتشار توکن اواخر ???? است و فیسبوک متعهد شده است تا تمام موانع قانونی را قبل از عرضه آن برطرف کند. گروه خدمات مالی کالیبرا (Calibra) که از مؤسسات تابع فیسبوک است بر بخشی از این پروژه نظارت خواهد داشت. لیبرا مطمئنا توجهات زیادی را در داخل و خارج از حوزه ارزهای دیجیتال به خود جلب خواهد کرد.
?. مونرو (Monero (XMR))
مونرو یک ارز ایمن، دارای حریم شخصی و غیرقابلردیابی است. این ارز دیجیتال منبع باز در آوریل ???? منتشر شد و توجهات زیادی را در جامعه ارز دیجیتال به خود جلب کرده است. توسعه این ارز دیجیتال کاملا بر اساس کمکهای مردمی و توسط افراد عادی بوده است. این ارز با توجهی ویژه به تمرکززدایی و مقیاسپذیری منتشر شده است و با استفاده از تکنیک خاصی به نام «ring signatures» حفظ حریم شخصی را تضمین میکند.
با این تکنیک در ظاهر گروهی از امضاهای رمزنگاریشده حاوی حداقل یک شرکتکننده واقعی وجود دارد، اما چون همه معتبر به نظر میرسند نمیتوان آن را از بقیه جدا کرد. به دلیل چنین مکانیسم امنیتی بسیار ایمن، مونرو به شهرت بدی دست پیدا کرده است و به عملیاتهای جنایتکارانه در سراسر جهان نسبت داده شده است. در هر حال نمیتوان انکار کرد که مونرو پیشرفتهای فنی مهمی را وارد عرصه ارزهای دیجیتال کرده است. تا ژانویه ???? ارزش بازار مونرو ???.? میلیون دلار و ارزش هر توکن آن ??.??.?? دلار بوده است.
?. EOS (EOS)
EOS که در سال ???? منتشر شد توسط یکی از پیشگامان ارزهای دیجیتال دن لاریمر (Dan Larimer) ایجاد شد. لاریمر قبل از کار بر روی EOS، صرافی تبادل ارز دیجیتال Bitshares و همچنین پلتفرم شبکه اجتماعی مبتنی بر بلاکچین با نام Steemit را بنیانگذاری کرد. مثل دیگر ارزهای دیجیتال در این فهرست، EOS بعد از اتریوم طراحی شد، بنابراین پلتفرمی را ارائه میدهد که توسعهدهندهها بر روی آن برنامههای فاقد مرکز میسازند. دلایل دیگری برای اهمیت EOS هم وجود دارد.
ابتدا اینکه عرضه سکه اولیه آن از طولانیترین و سودآورترین عرضهها در تاریخ بود (به مدت یک سال و رقم ? میلیارد دلار). EOS یک مکانیسم اثبات مالکیت (proof-of-stake) را عرضه میکند که امیدوار است بتواند مقیاسپذیری بیشتری نسبت به رقبای خود ارائه بدهد. EOS حاوی EOS.IO است که مشابه سیستم عامل یک کامپیوتر است و به عنوان شبکه بلاکچین برای این ارز دیجیتال و همچنین سکههای EOS عمل میکند. EOS به دلیل نبود مکانیسم استخراج برای تولید سکهها در نوع خود یک انقلاب است. در مقابل، تولیدکنندههای بلوک اقدام به ایجاد بلوکها میکنند و در مقابل سرعت تولید خود، توکن EOS دریافت میکنند. EOS دارای سیستم پیچیدهای از قوانین برای نظارت بر این فرایند است، با این ایده که این شبکه در نهایت دمکراتیکتر و فاقدمرکزتر از هر ارز دیجیتال دیگری خواهد بود. تا ? ژانویه ????، EOS دارای ارزش بازار ?.? میلیارد دلار و ارزش ?.??.?? دلار در هر توکن بوده است.
?. بیتکوین اس وی (Bitcoin SV (BSV))
SV که شکل کوتاهشده Satoshi Vision است، یک انشعاب سخت از بیتکوین کش است. بیتکوین اس وی یک انشعاب از انشعابی شبکه اصلی بیتکوین است. یک ارتقاء (upgrade) برنامهریزیشده در شبکه برای نوامبر ???? منجر به شکلگیری اختلافی طولانی بین گروههای استخراجکننده و توسعهدهنده و در نهایت شکلگیری یک انشعاب سخت و ایجاد بیتکوین اس وی شد. توسعهدهندههای بیتکوین اس وی ادعا میکنند که این ارز دیجیتال پروتکل اصلی ساتوشی ناکاموتو را زنده میکند و در عین حال امکان افزایش ثبات و مقیاسپذیری را فراهم میکند. همچنین توسعهدهندههای بیتکوین اس وی امنیت و پردازش سریع تراکنش را در اولویت قرار دادهاند. تا ? ژانویه ???? بیتکوین اس وی دارای ارزش بازار ?.? میلیارد دلار و ???.??.?? دلار در هر توکن بوده است.
??. Binance Coin (BNB)
Binance Coin توکن رسمی پلتفرم ارز دیجیتال Binance است. این ارز دیجیتال که در سال ???? بنیانگذاری شد به سرعت به بزرگترین صرافی از نظر حجم تجارت تبدیل شده است. توکن Binance Coin به کاربران امکان میدهد ارزهای دیجیتال مختلفی را بر روی پلتفرم Binance داد و ستد کنند. میتوان از Binance Coin برای کاهش هزینههای تراکنش و پرداخت هزینه خرید کالاها و خدماتی خاص از جمله هزینه سفر و خیلی چیزهای دیگر استفاده کرد. تا ژانویه ???? این ارز دیجیتال دارای ارزش بازار ?.? میلیارد دلار و ارز توکن آن ??.?? دلار بوده است.